حلال، ‌نشان‌برین (قسمت‌ چهل و سوم)

حلال و پولهای کثیف:

این روزها واژه «پول های کثیف» وارد ادبیات سیاسی و اجتماعی کشور شده و در مجامع سیاسی، قانون گذاری، احزاب، فرهنگ، مطبوعات و رسانه ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و احتمالا قرار است به شکل طرح و لایحه ارائه و به قانون تبدیل شود تا از تاثیرگذاری این پول ها بر سیاست و اقتصاد و فرهنگ جلوگیری شود.
منشا این پول ها چنانکه اعلام شده، قاچاق، رشوه، رانت، ویژه خواری و فعالیت های خلاف قانون است که در هر کشوری ممکن است اتفاق افتد و طبیعتا در تحولات اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و فرهنگی تاثیر گذار باشد.
در کشور ما و کشورهای اسلامی به پول های کثیف از منظر حلال و حرام نیز باید نگریست. علاوه بر عناوین ذکر شده پول های کثیف ممکن است ناشی از رباخواری، سرقت، کسب و کار حرام، کم فروشی، احتکار، اموال مخلوط و مشتبه و غیر مزکی (اموالی که زکات و خمس آن داده نشده) و غیره باشد که واژه «حرام» به این پول ها اطلاق می شود.
در مواردی که شخص یا اشخاص یا گروه های اجتماعی از روی علم و عمد به تحصیل این پول ها می پردازند، قانون گذار و مجریان قانون باید با آن مقابله کنند تا این پول‌ها وارد بیت المال و زندگی اشخاص نشود که تاثیرات سوء پول های حرام بسیار مخرب است و حرام خواری تبعات شوم اقتصادی و فرهنگی دارد.
اما در مواردی که این افراد از روی جهل یا اهمال به این وادی می غلتند نقش نهادهای تعلیمی و تربیتی و ارشادی بسیار تعیین کننده است و باید در همه مقاطع آموزشی و تربیتی روشنگری شود تا افراد بین تحصیل پول از راه حلال با حرام تفاوت و تمیز قائل شده و پس از آشنایی در اجرا نیز مرزهای آن را رعایت کنند.
بسیاری از فعالان اقتصادی جوان که تازه به کسب و کار می پردازند را دیده ام که به خوبی از حلال و حرام کسب و کار مطلع نیستند و لذا به سرعت تبدیل به ماشین تولید پول مشکوک و مشتبه یا حرام می شوند که رایج ترین آنها تن دادن به ربا، کم فروشی، احتکار یا دخول در مال غیر یا ویژه خواری و رانت است.
نقش اولیای تربیتی و دینی و نظامات آموزشی در این زمینه بسیار حساس است و چنانکه خوب عمل کنند از تولید پول های کثیف و مفاسد آن جلوگیری می شود.

دکتر عبدالحسین فخاری
دبیرکل موسسه حلال جهانی