حلال، ‌نشان‌برین (قسمت سی و پنجم)

حلال و فقهای عظام:



عموم احکام حلال و حرام در مجموعه غنی و گرانسنگ دانش فقه قرار می گیرد که مرزبانان اصلی آن فقهای سترگ و مراجع عظام از قرن نخست تا زمان ما هستند. این عالمان فقیه، بر پایه قرآن و سنت پیامبر اکرم (ص)و اهل بیت علیهم السلام و اجتهاد مبتنی بر دانش اصول فقه، احکام مورد نیاز زندگی روزمره مسلمانان را استخراج و بیان می کنند و پرسش های نو و به عبارت دیگر مسائل مستحدثه را پاسخ می دهند. بایدها و نبایدهای دینی که در شکل حرام و حلال در فقه جلوه می کند از زمان پیامبر (ص) تا عصر حضور ائمه (سال ۲۶۰ هجری ) و سپس عصر غیبت امام عصر ارواحنا فداه که عصر فقهاست در مجموعه های گرانسنگی همچون کتب اربعه و بعدها مجموعه های دیگری همچون وسائل الشیعه و مستدرک آن گرد آمده است اما در عین حال فقهای عظام بر همان بنیاد اجتهاد، مسائل نو و نیاز های فقهی روز را متکفل هستند. در تطبیق بعضی از مواد اصلی یا افزودنی در خوراکی های غذایی و دارویی جدید همچون آنزیم ها و ترکیبات ژنتیکی و رنگ های خوراکی مستحصل از حیوانات و تعمیم یا عدم تعمیم استحاله بر انواع ژلاتین ها و موضوعاتی از این نوع ، پرسش هایی برای ممیزان و کارشناسان حلال پیش می آید که نیازمند نظر و فتوای فقیهان است و تنها از این طریق است که می توان در مورد مصرف یا عدم مصرف این مواد اظهار نظر کرد و اجازه درج برچسب “حلال” را به این محصولات بر اساس نظر فقهی داد یا نداد. بنده توفیق آن را داشته ام که با مراجع و فقهای عظام دیدار داشته و موضوع را توضیح دهم و از آنها برای مسائل مستحدثه در تطبیق محصولات با استاندارد حلال استمداد داشته باشم. همه این بزرگواران استقبال کرده و بیان داشتند که آماده رفع این نیاز هستند و حتی بعضی فرمودند که شخصا به این امر رسیدگی خواهند فرمود و این پرسش‌ها را به دایره افتاء نخواهند فرستاد و این کار را امری بزرگ شمرده و برای دست اندرکاران دعا فرموده آرزوی توفیق داشتند. البته این موضوع فقط به دایره خوراکی ها محدود نشده و به سایر موضوعات همچون بانکداری و بورس و بیمه و ورزش و تفریحات و خوراک های فرهنگی مثل فرآورده های هنری و رسانه ای و آی تی و امثال آن هم تعمیم می یابد و از سال ها قبل هم آثاری مثل “فقه برای غرب‌نشینان” (برای پاسخگویی به نیازهای مسلمانان در شرایط زندگی در غرب) توسط بعضی فقهای عظام نوشته شده است که بی تردید باید چنین آثاری تداوم داشته باشد.
‌دکتر عبدالحسین فخاری
دبیرکل موسسه حلال جهانی