حلال، نشان برین (قسمت بیست و هفتم)

حلال و موضوع شناسی احکام فقهی:


بسیاری از کشورهای اسلامی که با «پسوند» اسلامی در جرگه سازمان همکاری های اسلامی (OIC) قرار گرفته اند، یا «فقه» را در ساختار قوانین سیاسی اجتماعی خود حاکم نکرده اند یا اعتقادی به تطبیق همه قوانین و تصمیمات خود منطبق با فقه ندارند. اگر چنین قصدی داشته باشند لازم است برای این انطباق دقیقا موضوعات روز را شناسائی و سپس حکم متناسب با آن را از فقه استخراج و برای مسائل مستحدثه و جدید نیز احکام جدیدی متناسب با کلیات فقه وضع کنند. مثلا برای بانکداری، بیمه، بورس، خوراکی ها و آشامیدنی های جدید، موضوعات هنری، ورزشی و تفریحی، پوشیدنی ها و برخی مسائل سیاسی حقوقی دوران معاصر و … باید و نباید های فقهی را استخراج کنند که اگر بخواهند چنین کنند نیاز به دانشی به نام موضوع شناسی احکام فقهی دارند.بر این اساس کارشناسان احکام فقهی به شناخت موضوعات مورد ابتلای جامعه می پردازند و پس از این شناخت دقیق، احکام فقهی آنها را از مراجع فقهی می خواهند یا به تطبیق آن با مصادیق احکام و فتاوای گذشته فقها می پردازند و زمینه را برای حضور دیدگاه شریعت در آن موضوع جدید فراهم می کنند. لزوم چنین مرکزی برای ارائه مشاوره هم به مفتیان و هم به مسئولان اجرایی و قانون گذاری کاملا احساس می شود.
به عنوان مثال شناسایی و توسعه حیوانات و پرندگان و آبزیان و حشرات حلال یا حرام گوشت با توجه به کثرت آنها یکی از موضوعات تحقیقی این مراکز است. بازی های یارانه ای، انواع مبادلات جدید اقتصادی در بانکداری و بیمه و بورس اوراق بهادار و صکوک، روش های جدید باروری، شبیه سازی، پیوند اعضا مردگان، ورزش های جدید، تولیدات رسانه ای و ده ها موضوع دیگر از جمله زمینه های پژوهشی در این مراکز موضوع شناسی احکام فقهی است.
دو سه سالی است که مرکزی به این نام (مرکز موضوع شناسی احکام فقهی) در قم تاسیس شده و اقدام به پژوهش در بعضی از این موضوعات کرده که البته در ابتدای راه است و برای موفقیت نیازمند همکاری دفاتر مراجع تقلید و نیز موسسات نیازمند به این فتاوا است که برای آنها آرزوی توفیق داریم. این مراکز تا به حال حدود ۵۰ مقاله در سر فصل های عبادات، پزشکی، فقه و حقوق خوردنی ها و آشامیدنی ها، فرهنگی و هنری در سایت خود قرار داده است.
دکتر عبدالحسین فخاری
دبیرکل موسسه حلال جهانی