حلال، نشان برین (قسمت بیست و چهارم)

حلال در فرآورده‌های دارویی :

فرآورده های دارویی چه از نوع خوراکی یا تزریقی به لحاظ حلیّت مشمول استاندارد غذاست. تنها فرق در مورد داروها و مواد غذایی شرایط اضطرار بیمار است. اگر جان بیمار وابسته و در گرو مصرف دارویی باشد که بعضی اجزای حرام در آن است به لحاظ اضطرار مصرف آن دارو مجاز می شود. اما اگر امکان جایگزین از نوع حلال فراهم باشد آن اجازه نیز معلق می شود. بنابراین کارخانجات تولید فرآورده های دارویی باید ضمن رعایت استاندارد غذای حلال، بخش های تحقیقاتی خود را برای جایگزینی مواد اولیه حلال به جای غیر حلال بسیج کنند. یکی از نمونه های موفق این تحقیقات، تحقیقاتی است که یک شرکت دارویی در کشورمان انجام داد و پس از یک تلاش یازده ساله توانست به جای روغن خوک (لارد) در اریترومایسین ها و آنتی بیوتیک ها، روغن کلزا قرار دهد و تائید مجامع جهانی دارویی را کسب کند و اکنون به عنوان تنها تولید کننده آنتی بیوتیک های حلال در جهان مطرح باشد. این اقدام آنها چنانکه شنیدیم سالانه ده میلیون دلار برای آنان ارزش افزوده ایجاد کرده است. همچنین حذف الکل در شربت سینه در بعضی کارخانجات انجام شده و استقبال مصرف کنندگان بسیار زیاد بوده است. بنابراین بزرگترین چالش حلیّت در داروها وجود مواد اولیه غیر حلال مثل ژلاتین (استحصال شده از خوک)، الکل و اجزایی از حیوانات حرام گوشت است. الکل به عنوان حلّال ارزان و قابل دسترس در بسیاری از ترکیبات مصرف می شود. از آنجائی که فقها به اجماع، خوردن الکل را حرام اعلام کرده اند باید از فقدان آن در فرآیند (پس از پایان تولید) مطمئن شد. ژلاتین چالش بعدی است که با توجه به جایگزینی ژلاتین حلال (استحصال شده از گاو یا ماهی) می توان این چالش را برطرف کرد. به جای اجزای حیوانات حرام گوشت همچون لارد و مانند آن نیز باید دانشکده های دارویی، مراکز آزمایشگاهی و تحقیقات دارویی وارد عمل شوند و جایگزین مناسب را معرفی کنند. با توجه به گرایش مردم جهان به سوی محصولات حلال، داروهای حلال بازار بسیار پر رونقی را خواهند داشت. خاطره جالبی که یکی از دوستان ما از نمایشگاه دارو در اسپانیا ذکر کرد. اینکه وقتی عبارت حلال را روی غرفه خود برای اریترومایسین های حلال نوشتیم یک مشتری سفارش مقداری از این دارو را به ما داد. وقتی از فعالیت او پرسیدم گفت: پرورش اسب می دهم. پرسیدم چطور داروی حلال برای اسب می خواهید؟ گفت: من آنقدر به اسب‌های خود علاقمندم که مثل فرزندان خود از آنها مراقبت می کنم و نمی خواهم آنها داروی غیر حلال مصرف کنند.
دکتر عبدالحسین فخاری
دبیرکل موسسه حلال جهانی