حلال، نشان برین (قسمت چهاردهم)

حلال و مناطق آزاد تجاری- صنعتی :
مناطق آزاد تجاری - صنعتی یکی از ساز و کارهای مهم رونق اقتصادی در کشورهائی همچون کشور ماست و سالیانی است که این مناطق تعیین و ایجاد شده و برای آنها برنامه هائی هم تنظیم شده است. این مناطق به شکل متمرکز توسط مدیر عامل و هیات مدیره اداره می شوند و قوانین دست و پا گیر سایر مناطق کشور را ندارند و از اختیارات زیادی هم برخوردارند که می توانند به رونق اقتصادی و حل بعضی گره های موجود در تجارت و صنعت کمک کنند.
اجازه تاسیس بانک ها و دفاتر موسسات و دانشگا ه ها و بنگاه های خارجی در آنها، تسهیلات ویژه برای ایجاد واحد های صنعتی و تجاری، معافیت مالیاتی، ورود کالا به شکل موقت و صدور مجدد آن، معافیت عوارض برای کالای وارداتی به آن منطقه به شرط ورود نشدن به استانها، تسهیلات ویژه برای گردشگران خارجی و امثال آن از ویژگی های این مناطق است.
به این دلایل، ورود به بحث حلال در این مناطق ضروری است. زیرا به دلیل ویژگی های یاد شده، بعضی کالاهای خوراکی با شرایط سهل تری به این مناطق وارد می شود در حالی که هنوز از نظر ممیزی حلال، شرایط آنها احراز نشده است. گردشگرانی به این مناطق جذب می شوند در حالی که هنوز استانداردهای حلال در بعضی هتل ها، رستوران ها اقامتگاه ها ، کمپ های ورزشی و تفریحی و … استقرار نیافته است. در کشور های دیگر از چند سال قبل برای گردشگری حلال، ساز و کارهائی ایجاد شده است و گردشگران مسلمان را به خود جذب کرده اند ولی هنوز ما به این موضوع به طور جدی نپرداخته ایم.
علیرغم دستور رئیس جمهوری در ابتدای سال که گفتند کیش (و البته سایر مناطق آزاد) باید قطب گردشگری حلال شود هنوز هیچ اقدامی توسط سازمان مناطق آزاد صورت نگرفته است. من در این موضوع با سازمان و بعضی مناطق آزاد مکاتبه کرده ام ولی نتیجه کمی به دست آمده است که کافی نیست. در سه هفته قبل نخستین تفاهم نامه با منطقه آزاد تجاری - صنعتی ارس در موضوع حلال به امضا رسید و این به دلیل آن بود که رئیس این منطقه چنانکه خود در مراسم امضای تفاهم نامه گفت، فقط «اعتقاد مسئول» است که می تواند او را برای ایجاد و استقرار ضوابط حلال در منطقه مصمم کند.
ضرورت دیگر حضور «حلال» در مناطق آزاد تجاری- صنعتی قابلیت تاثیر گذاری در کشور های همجوار است. چون در مناطق آزاد مرزی، تجارت و صنعت روان تر است و ارتباط اقتصادی با همسایگان راحت تر انجام می پذیرد.
برای نمونه منطقه آزاد ارس به دلیل همسایگی با ارمنستان، نخجوان و گرجستان می تواند نقش موثری در این کشورها برای گسترش بازار حلال ایفا کند.
چنانکه در ماه رمضان امسال به همت بعضی بازرگانان بخش خصوصی، نخستین کشتارگاه حلال در ارمنستان (شهر کاپان) افتتاح شد که به شکل بسیار مجهز ذبح اسلامی با تمامی ضوابط در آنجا انجام می شود و هم برای گردشگران مسلمان که به ارمنستان می روند و هم صدور به کشور های همجوار، خدمات حلال ارائه می کند و مشکل بزرگی را برطرف کرده است. این موضوع نمونه ای است برای تاثیرگذاری از طریق مناطق آزاد تجاری – صنعتی در بحث حلال.
امیدوارم سایر مناطق آزاد کشور نیز به سرعت خود را برای اجرای استاندارد حلال در صادرات و واردات منطقه و نیز گردشگری حلال آماده کنند.
دکتر عبدالحسین فخاری
دبیرکل موسسه حلال جهانی