حلال، نشان برین (قسمت سوم)

تدوین استانداردهای جدید حلال : 

در دو شماره گذشته، به اختصار در موضوع سابقه و اهمیت "نشان حلال" بر محصولات حلال و حجم بزرگ این بازار و تلاش همه کشورها برای بدست آوردن سهمی از این بازار سخن گفته شد. در این بخش در نظر دارم که به نقش استانداردهای جدید حلال در توسعه این بازار نکاتی را عرض نمایم. روی سخن من در این مقاله هم با مسئولان اقتصادی و فرهنگی کشور و هم علاقمندان به این حوزه می باشد.

وقتی استاندارد غذای حلال توسط کارگروه ویژه استاندارد غذای حلال در سازمان همکاری های اسلامی(OIC) در سال 2010 به تصویب رسید کمتر کسی به نقش بی بدیل آن در همسان سازی عملکرد موسسات حلال در جهان توجه داشت اما با گذشت چند سال، این استاندارد جای خود را در جهان باز کرد و نشان داد که همه مذاهب اسلامی در مورد نشان حلال به وحدت نظر رسیده اند و این گامی بزرگ در ایجاد عملی تقریب مذاهب اسلامی به شمار رفت. اما اکنون موقع آن فرا رسیده تا استاندارد های جدید در حوزه های دیگر مثل دارو ، لوازم آرایشی و بهداشتی، پوشاک، بانکداری، بیمه، تفریحات، رسانه، ورزش، گردشگری و ... تدوین شود.

شنیده شده که مرکز استاندارد و اندازه شناسی کشورهای اسلامی ( اسمیک) برنامه های دراز مدتی برای تدوین این استاندارد ها دارد ولی نباید منتظر اقدامات اسمیک ماند و همه مراکز علمی مرتبط با حلال باید با تدوین پیش نویس هایی به استقبال این استانداردها بروند.

یکی از بخش های مهم در این زمینه، دارو و لوازم آرایشی و بهداشتی است. " دارو" اگر چه جزء خوردنی ها و آشامیدنی هاست و باید ضوابط استاندارد غذای حلال را داشته باشد ولی به لحاظ ترکیبات این داروها و نوع تولیدشان ( که بعضاً از الکل به عنوان حلّال در فرایند تولید استفاده می کنند) و حضور ژلاتین در اصل ترکیبات یا بسته بندی ها باید دقت نظر بیشتری به کار برده شود. اگر چه بعضی افراد بحث " اضطرار" را موجب تخفیف در رعایت استاندارد های حلال بر شمرده اند. زیرا جان فرد وابسته به خوردن آنهاست، لیکن باید گفت وقتی بتوان جایگزین معرفی نمود دیگر بحث اضطرار موضوعیتی ندارد و باید در تولید دارو به استاندارد توجه نمود.

موضوع دیگر "خدمات حلال" است. می دانیم دوستان مالزیایی ما از بانکداری و خدمات مالی به نام " حلال بانکینگ" ، " تکافل"، " حلال توریسم" و ... یاد می کنند و دیگر این واژه ها به یک فرهنگ تبدیل شده است. تدوین استاندارد حلال برای بانکداری که متضمن دستورات شریعت باشد و نیز بیمه (نوعی از قراردادها که موافق شریعت باشد) و گردشگری( که متضمن مجموعه خدمات برای گردشگر مسلمان باشد) از ضروریات است و باید هر چه زودتر استاندارد آن تدوین شود. از جمله این استاندارد ها می توان از استاندارد حلال برای تفریحات، آی تی، هنر و ورزش نام برد. به عبارت دیگر، به همان دقتی که باید برای تهیه یک وعده غذای حلال حساسیت نشان داد باید برای یک فیلم سینمایی، یک کلیپ، یک فراورده هنری یا بازی کامپیوتری یا بازی ها و مسابقات ورزشی هم حساسیت نشان داد. زیرا گاهی یک فیلم سینمایی بر روی روان فرزندان ما تاثیر منفی داشته و روح او را مسموم می کند. در مقالات بعدی به این زمینه بیشتر خواهیم پرداخت.

دکتر عبدالحسین فخاری

دبیرکل موسسه حلال جهانی